De schoft is het hoogste deel van de paardenrug en hij zit vooraan tussen de schouderbladen. Bij een hoge schoft zijn de schouderbladen lang en zitten ze schuin tegen de romp van het paard. Daardoor kunnen de voorbenen ver naar voren worden gestrekt. Die grote, ruime bewegingen zijn met name voor een dressuurpaard gewenst. Daarop wordt in de fokkerij al tientallen jaren geselecteerd en daardoor zijn de schoften van de rijpaarden alsmaar hoger geworden.

paard met een hoge schoft

Rugklachten
Een hoge schoft heeft tot gevolg dat de gebruikelijke rijzadels op de paardenrug achterover liggen en bovendien liggen ze dan te ver naar achteren. Het gewicht van de ruiter drukt daardoor te ver naar achteren op de paardenrug. Dat veroorzaakt bij het paard rugklachten. Die kunnen op verschillende manieren tot uiting komen: zo’n paard kan het hoofd omhoog houden (en de rug stijf) en zich verzetten als de ruiter probeert het hoofd omlaag te krijgen; het kan gaan schudden met het hoofd of het bit vastbijten; of weigeren bij het springen omdat het ruitergewicht bij het landen drukt op zijn pijnlijke rug. In het uiterste geval zal het paard proberen de ruiter af te werpen.

Rijzadels
Om de ligging van een achterover-hellend en naar achteren geschoven zadel te corrigeren, zijn ingrijpende maatregelen nodig. Het opvullen van de zadelkussens en een extra zadeldek of een zogenaamde gelpad zijn daarvoor niet toereikende lapmiddelen: vergelijk ze met het leggen van zooltjes in een paar schoenen die vier maten te groot zijn. De achterkant van het zadel moet vaak meer dan tien centimeter omhoog. Zadels met een verstelbare of verwisselbare boom zijn aan te passen doordat je de voorkant van het zadel dan kunt laten zakken. Maar die voorkant mag weer niet op de schoft van het paard gaan drukken. Daarbij biedt een zadel met een ‘teruggesneden kamer’ voordelen omdat het verder naar voren geschoven kan worden op de paardenrug. Allemaal zadeltechniek, maar onmisbaar om rugklachten bij paarden op te sporen en ze te laten genezen. Of nog beter: om ze te voorkomen.

Steegs
“Mijn paard schudt met z’n hoofd en hij trekt de teugels uit m’n handen. Napoleon is de laatste tijd echt steegs.” Mevrouw is de wanhoop nabij. De paardentandarts heeft al twee wolfstanden getrokken en wat haken op de kiezen weggevijld. Zonder resultaat. Op advies van haar instructrice heeft ze vervolgens een gelpad onder het zadeldek gelegd en een ander bit aan het hoofdstel gedaan. Maar ook dat heeft niet geholpen. Het verzet van Napoleon tijdens het rijden werd steeds erger. Hij bokte zelfs zó erg dat ze eraf is gevallen! Gelukkig is het allemaal goed afgelopen. Ze is wel erg sportief, maar ze is toch geen achttien meer. Ze durft nu niet meer te gaan rijden. Om weer enigszins op verhaal te kunnen komen, heeft ze de instructrice voorlopig maar afgezegd. Napoleon staat nu al drie weken werkeloos op stal. Nee, haar man heeft niks met paarden, die golft.

Onderzoek
Napoleon blijkt een lang-gelijnde ruin met een hoge schoft. Zijn tanden en kiezen zijn normaal. Ik strijk met beide vlakke handen over zijn rug; van voor naar achter; eerst links en dan rechts. Geen bultjes of korsten, geen kale of warme plekken. Ik druk met m’n duimen stevig op de ruggengraat, van vóór naar achter, wervel na wervel. Een handbreedte achter de schoft trekt hij zijn rug plotseling hol: z’n buik gaat ver omlaag. De pijn is plaatselijk: nog een handbreedte verder naar achteren is de wervelkolom niet drukgevoelig meer.

Zadel
Het zadel ziet er prachtig uit: het is van zwart leer en het zadeldek eronder is een witte schapenvacht. Maar het is van een traditioneel type: vlak met een weinig diepe zit. Ideaal voor een Fries of een Gelders veelzijdigheidspaard. Die hebben maar weinig schoft (een lage schoft). Ik leg het zadel op de rug van Napoleon zover mogelijk naar voren. De achterrand ligt nu een stuk lager dan de voorrand. Dan trek ik de singel aan. Die behoort van achter het voorbeen loodrecht omhoog te lopen naar het zadel. Maar hier loopt de singel schuin doordat het zadel naar achteren ligt. Ik til de achterrand wel vijftien centimeter omhoog: “Zó moet dit zadel liggen. En veel verder naar voren. Dit zadel is ongeschikt voor uw paard.” Mevrouw is geschokt. Dit was het duurste zadel in de ruitershop. Met alle toebehoren heeft ze er drieduizend euro voor betaald. Hierover zal ze met haar man moeten overleggen.

002

correcte positie van het zadel,
de achterrand is hoger en de singel verloopt verticaal

Afloop
Maar ze heeft het zadel niet ingeruild: ze is gestopt met paardrijden. Het zadel en Napoleon zijn verkocht. Als ik later nog eens voorbijkom, worden het buitenhuis met het zwembad en de paardenstallen verbouwd: de villa is verkocht. Leven op het platteland: ‘Ach, het is heerlijk natuurlijk en reuze vrij. Maar het geeft ook zoveel sóres!’

lees verder